ตัดแว่นต้องรู้อะไร?

ก่อนเดินเข้าร้านแว่นเพื่อตัดแว่นตา โดยเฉพาะมือใหม่ เวลาคุยกับร้านแว่นหรือช่างแว่น อาจได้ยินคำศัพท์ที่เราไม่คุ้นเคย หรือศัพท์เทคนิคที่ฟังแล้วอาจงงๆ วันนี้มาทำความรู้จักคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับแว่นหรือเลนส์กันว่าก่อนตัดแว่นต้องรู้อะไร เพื่อให้สามารถสื่อสารกับช่างแว่นได้อย่างเข้าใจ และจะได้เลือกแว่นตาได้อย่างถูกต้องเหมาะสมกับการใช้งานจริง

ประเภทของสายตา

🌐 สายตาสั้น (Myopia)

คือภาวะที่การมองเห็นระยะไกลไม่ชัดเจน อาจทำให้มองเห็นวัตถุที่อยู่ไกล เช่น ป้ายถนน หรือป้ายบอกทาง เบลอไม่ชัด ซึ่งสาเหตุมาจากลูกตาที่มีความยาวมากเกินไป หรือกระจกตามีความโค้งเกินไป ทำให้แสงที่เข้าตาโฟกัสอยู่หน้าจอตา

แก้ไขด้วย เลนส์เว้า (Concave Lens) ซึ่งช่วยปรับโฟกัสของแสงให้ตกพอดีบนจอตา ทำให้มองเห็นชัดเจนขึ้นในระยะไกล

🌐 สายตายาว (Hyperopia)

เป็นภาวะที่มองเห็นระยะไกลชัดเจน แต่เมื่อมองวัตถุในระยะใกล้อาจไม่ชัด หรือในบางกรณีผู้ที่มีค่าสายตายาวมากอาจมองเห็นไม่ชัดทั้งระยะใกล้และไกล สาเหตุมาจากลูกตามีขนาดสั้นเกินไป หรือกระจกตามีความโค้งน้อยเกินไป ทำให้แสงที่เข้าสู่ตาโฟกัสอยู่หลังจอตา

การแก้ไขทำได้ด้วย เลนส์นูน (Convex Lens) ที่ช่วยปรับโฟกัสของแสงให้ตกลงบนจอตาได้อย่างเหมาะสม

🌐 สายตายาวตามวัย (Presbyopia)

สายตายาวตามวัยเป็นภาวะที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่ออายุมากขึ้น โดยมักเริ่มแสดงอาการในช่วงอายุประมาณ 38 ปีขึ้นไป

อาการที่พบบ่อยคือมองเห็นระยะใกล้ไม่ชัด เช่น การอ่านหนังสือหรือดูโทรศัพท์ต้องยืดออกให้ห่างจากตา ภาวะนี้เกิดจากความยืดหยุ่นของเลนส์ตาลดลง ทำให้โฟกัสในระยะใกล้ได้ยากขึ้น วิธีการแก้ไขคือการใช้ เลนส์โปรเกรสซีฟ (Progressive Lens) ซึ่งออกแบบมาให้สามารถมองเห็นได้ทุกระยะ ทั้งไกล กลาง และใกล้ โดยไม่ต้องเปลี่ยนแว่น

🌐 สายตาเอียง (Astigmatism)

สายตาเอียงคือภาวะที่การมองเห็นไม่ชัดเจน อาจมีอาการเห็นภาพเบลอหรือมีเงาซ้อนทั้งระยะใกล้และไกล

ซึ่งเกิดจากความโค้งของกระจกตาหรือเลนส์ตาที่ไม่สม่ำเสมอ ทำให้แสงที่เข้าสู่ตากระจายไปในหลายทิศทางและไม่ตกลงบนจอตาอย่างพอดี การแก้ไขทำได้ด้วยการใช้ เลนส์ทรงกระบอก (Cylindrical Lens) ที่ออกแบบมาเพื่อแก้ไขความไม่สม่ำเสมอของกระจกตา และทำให้แสงโฟกัสพอดีบนจอตา

ประเภทของเลนส์

🌐 เลนส์ชั้นเดียว (Single Vision Lens)

เลนส์ประเภทนี้เหมาะสำหรับผู้ที่มีค่าสายตาเพียงค่าเดียว ไม่ว่าจะเป็นสายตาสั้น สายตายาว หรือสายตาเอียง

โดยเลนส์ชั้นเดียวจะช่วยให้มองเห็นได้ชัดเจนในระยะที่ต้องการ เช่น ระยะไกลหรือระยะใกล้ แต่จะไม่ครอบคลุมทั้งสองระยะพร้อมกัน

🌐 เลนส์โปรเกรสซีฟ (Progressive Lens)

เลนส์โปรเกรสซีฟเป็นเลนส์ที่สามารถใช้งานได้ทุกระยะในเลนส์เดียว ตั้งแต่ระยะไกล ระยะกลาง ไปจนถึงระยะใกล้ โดยไม่มีเส้นแบ่งชัดเจนเหมือนเลนส์สองชั้น

เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาสายตายาวตามวัย และต้องการความสะดวกในการเปลี่ยนโฟกัสระหว่างระยะต่าง ๆ โดยไม่ต้องเปลี่ยนแว่น

🌐 เลนส์เฉพาะทาง (Occupational Lens)

เลนส์เฉพาะทางถูกออกแบบมาเพื่อการใช้งานในสถานการณ์หรือกิจกรรมเฉพาะ เช่น เลนส์สำหรับการทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ ที่เน้นความชัดเจนในระยะกลางและระยะใกล้ โดยไม่เหมาะกับการมองระยะไกล เลนส์ประเภทนี้ช่วยลดอาการเมื่อยล้าของตาในระหว่างการทำงาน หรือกิจกรรมที่ต้องเพ่งสายตาเป็นเวลานาน

🌐 เลนส์สองชั้น (Bifocal Lens)

เลนส์สองชั้นมีเส้นแบ่งชัดเจนระหว่างค่าสายตาสองค่าในเลนส์เดียว

โดยส่วนบนของเลนส์ใช้สำหรับการมองระยะไกล และส่วนล่างใช้สำหรับการมองระยะใกล้ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการแว่นตาที่สามารถใช้งานได้ทั้งการมองไกลและการอ่านหนังสือ แต่การเปลี่ยนโฟกัสระหว่างสองระยะจะไม่ราบรื่น เหมือนเลนส์โปรเกรสซีฟ

คำศัพท์เกี่ยวกับเลนส์

🌐 เลนส์ย่อบาง (High-Index Lens)

เป็นเลนส์ที่ถูกออกแบบมาให้บางและเบากว่าเลนส์มาตรฐานทั่วไป เหมาะสำหรับผู้ที่มีค่าสายตาสูง เช่น สายตาสั้นหรือยาวมาก เพราะจะช่วยลดความหนาของเลนส์ ทำให้แว่นตาดูไม่หนาหนัก และยังช่วยเพิ่มความสบายในการสวมใส่ ทำให้แว่นตาดูสวยงามและเข้ากับใบหน้าได้ดียิ่งขึ้น

🌐 เลนส์ออโต้ (Photochromic Lens)

เป็นเลนส์ที่สามารถปรับเปลี่ยนสีได้ตามสภาพแสง เมื่ออยู่ในที่ร่มเลนส์จะใส แต่เมื่อออกไปเจอแสงแดดเลนส์จะเข้มขึ้นเหมือนแว่นกันแดด เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการความสะดวกในการใช้งานแว่นตาเพียงอันเดียวทั้งในที่ร่มและกลางแจ้ง

🌐 เลนส์มัลติโค้ท (Multicoat Lens)

เป็นเลนส์ที่ผ่านการเคลือบพิเศษหลายชั้น เพื่อลดแสงสะท้อน เพิ่มความคมชัด และช่วยป้องกันรอยขีดข่วน รวมถึงป้องกันคราบน้ำและฝุ่นละอองได้บางส่วน เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเลนส์คุณภาพสูงที่ใช้งานได้ยาวนานและให้ประสบการณ์การมองเห็นที่ชัดเจนขึ้นในทุกสภาพแสง

🌐 index

คือค่าที่ใช้บอกระดับความบางของเลนส์ ยิ่งค่า index สูงเท่าไร เลนส์ก็จะยิ่งบางและเบามากขึ้น ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่มีค่าสายตาสูง เพราะเลนส์จะไม่หนาเทอะทะ ทำให้แว่นตาดูสวยงามและใส่สบายมากกว่า

ตัวอย่างเช่น เลนส์ที่มีค่า Index 1.67 จะบางกว่าเลนส์ที่มีค่า Index 1.5

🌐 องศาเอียง (Axis)

เป็นค่าที่บอกทิศทางของสายตาเอียง ซึ่งระบุเป็นตัวเลของศาในช่วง 0° ถึง 180° ค่านี้ช่วยให้เลนส์สามารถแก้ไขปัญหาสายตาเอียงได้อย่างถูกต้อง โดยทิศทางที่เหมาะสมจะทำให้การมองเห็นคมชัดยิ่งขึ้น

คงทราบแล้วว่าก่อนตัดแว่นต้องรู้อะไร คำศัพท์เกี่ยวกับแว่นเหล่านี้ หากรู้และทำความเข้าใจก่อนเดินเข้าร้านแว่น ก็จะทำให้สามารถพูดคุยกับช่างแว่นที่ร้านได้อย่างสบายใจไร้กังวล ทำให้เลือกแว่นและเลนส์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสมกับการใช้งานจริง